PARAFIA RZYMSKO-KATOLICKA PW. ŚW. OTTONA W KAMIENIU POMORSKIM

Parafia w Kamieniu Pomorskim istnieje od XII w. Jest owocem misji chrystianizacyjnej z inicjatywy Bolesława Krzywoustego, a przeprowadzona przez św. Biskupa Ottona z Bambergu w Księstwie Pomorskim Księcia Warcisława. Pierwsze biskupstwo powstało w Wolinie, gdzie została zbudowana katedra. Jednak w 1176 r. rozpoczęto budowę katedry w Kamieniu Pomorskim i wkrótce w 1188 r. przeniesiono do niego siedzibę biskupią. Parafia katolicka istniała do 1534 r., a katedra była katolicką do 1544 r. Po śmierci ostatniego biskupa katolickiego w Kamieniu Pomorskim w 1544 r. katedra stała się kościołem luterańskim. Taka sytuacja trwała do 1945 r.Obecność rzymskichkatolików została potwierdzona w archiwalnych dokumentach dopiero na początku XIX w. W 1812 r. w Kamieniu mieszkało 25 katolików. Ich liczba utrzymywała się mniej więcej na tym  poziomie do lat 20. XIX w. kiedy spadła do 14-15 osób. W 1905 r. w mieście mieszkało 32 katolików, w tym pięciu Polaków. Wzrost liczby katolickiej ludności powodowała głównie migracja wewnętrzna w państwie pruskim, ale też sezonowa emigracja zarobkowa z zaboru rosyjskiego i austriackiego.
W 1895 r. 26 katolików z Kamienia należało do parafii w Szczecinie, a msza była odprawiana
kilka razy w roku. Na początku XX w. opiekę nad kamieńską społecznością katolicką sprawowała
parafia w Świnoujściu. Tamtejszy kapłan od 1909 r. sprawował msze święte w sali posiedzeń rady
miejskiej ratusza, a później w jednej z restauracji. Starano się o pozyskanie działki na budowę osobnej kaplicy. Mimo oporu władz powiatowych działkę taką na rogu dzisiejszych ulic Rejtana i Solskiego pozyskano w 1911 r. Ministerstwo Wyznań Religijnych wydało zgodę na budowę kaplicy 10 lutego 1914 r.1 Niewielką świątynie zaprojektował berliński architekt Engelbert Seibertz, którego dziełem są m.in. kościół św. Jana Chrzciciela w Szczecinie (poświęcony w 1890 r. i będący do 1945 r. jedyną rzymskokatolicką świątynią w tym mieście nad Odrą) czy kościół pw. Gwiazdy Morza w Świnoujściu konsekrowany w 1896 r. Kaplicę w Kamieniu uroczyście poświęcono 18 listopada 1914 r. O uroczystości tej informował na swych łamach poznański „Przewodnik Katolicki” z 6 grudnia 1914 r. W piśmie tym pisano: „Dnia 18 listopada 1914 r., w święto Matki Boskiej, poświęcona została w Kamieniu na Pomorzu nowa kaplica katolicka dla mieszkających tam katolików pomiędzy którymi znajduje się, zwłaszcza latem, dużo Polaków”. Do gazety dotarł „obrazek nowej kapliczki” który w niej zamieszczono oraz opis poświęcenia przysłany przez jednego „z posłanych w owe strony naszych wojaków”. Ten notował: „O godz. 8½ byliśmy w nowej kapliczce; ludzi huk od ołtarza aż do drzwi wchodowych. Wcisnęliśmy się na chór i zaśpiewaliśmy: „Matko niebieskiego Pana”. Potem
rozkazano, aby wszyscy kościół opuścili, bo miało się rozpocząć święcenie. Niebawem przybył ksiądz
Delegat czyli Zastępca Księcia – Biskupa wrocławskiego, do którego diecezji , Pomorze należy, w
asystencji czterech kapłanów i zaczęło się pokrapianie święconą wodą zewnątrz a potem wewnątrz
przy odmawianiu stosownych modlitw. Potem odprawiła się uroczysta Msza św., śpiewana po
niemiecku, a po Mszy św. kazanie niemieckie, wygłoszone przez X. Delegata. Następnie odprawił
miejscowy X. kapelan Mszę św. dla Polaków, przy której śpiewaliśmy po polsku, a po Mszy św. kazanie polskie wygłosił X. Wojciech z Kołobrzegu. Kaznodzieja zaznaczył jak wielka tu potrzeba domu Bożego. Gdy wspomniał na obecne ciężkie czasy, o wojnie prawie w całej Europie, wtedy najbardziej lud z Polski, przypominając sobie swoje strony rodzinne, odezwał się płaczem w świątyni Bożej. – Po południu odbyło się bierzmowanie”2. Kaplica wzniesiona była w stylu halowym z układem centralnym3. Stała się zaczynem do powstania katolickiej parafii w luterańskim Kamieniu z dniem 1 stycznia 1925 r. na mocy dekretu biskupa wrocławskiego kardynała Adolfa Bertrama wydanego 8 lipca 1924 r. W 1925 r. w mieście zamieszkiwało 85 katolików4. Oprócz nich do parafii należeli także mieszkańcy innych miejscowości z powiatu i robotnicy sezonowi przybywający tu do pracy. W 1940 r. do parafii należało 200 mieszkańców, a jej granice obejmowały powiat kamieński. Msze święte odprawiano zimą o 9.30, a w okresie letnim o 8.00, wtedy sprawowano tez drugą mszę o 10.00 w budynku szkolnym w Dziwnowie.
Po poświęceniu kościółka posługę pełnił w nim kapłan przybyły z Kołobrzegu, który stał się
lokalnym wikariuszem. W 1916 r. miasto pozbawione było stałej opieki duszpasterskiej będąc
obsługiwanym przez parafię w Świnoujściu. Tamtejszy proboszcz nie był w stanie na stałe odprawiać mszy w Kamieniu dlatego w 1920 r. miasto doczekało się wikariusza. Po powstaniu parafii posługujący tu ks. G. Kwiatkowski mógł wybudować plebanię (dziś budynek przy ul. Tadeusza Rejtana 15), gdyż dotąd „wynajmował umeblowany pokój u protestantów”6.
W latach 1928-1934 funkcję proboszcza pełnił ks. Albrecht Kopschina. Przygotowywał
kilkanaścioro dzieci do pierwszej komunii. Mieszkał w znajdującej się przy kaplicy plebanii.
Ostatnim zarządcą parafii był od 1934 r. ks. Paul Bartsch (urodzony w 1901 r.), przeciwnik faszyzmu, który za pomoc polskim robotnikom przymusowym i znajomość ze szczecińskimi kapłanami – błogosławionym dziś ks. Karolem Lampertem i ks. Herbertem Simoleitem – w 1943 r. został aresztowany i trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau. Ks. Bartsch 24 marca 1950 r. został obrabowany z roweru i innych rzeczy i zamordowany przez nieznanych sprawców ( niektóre źródła mówią o żołnierzach Armii Czerwonej) w Gransee w NRD.
Podczas II wojny światowej z opieki duszpasterskiej kamieńskiej parafii korzystali polscy
robotnicy przymusowi. Jednym z nich był Stefan Matusiak (1923-2013), który po wojnie został w
Kamieniu. W kaplicy św. Ottona został także ochrzczony mieszkaniec Kamienia, urodzony w naszym mieście w 1941 r. Marcin Synowiecki, którego rodzice przebywali tu na robotach przymusowych.
Po II wojnie światowej, w polskim Kamieniu, kaplica przy ul. Górskiej (jak nazywała się
dzisiejsza ulica Ludwika Solskiego) nie została przejęta przez kościół katolicki i nie przywrócono jej
celom kultowym. Jakaś część jej wyposażenia miała trafić do katedry.
Spis obiektów sakralnych znajdujących się na terenie miasta w listopadzie 1945 r. obejmował
2J.M., Nasze obrazki. Nowa kapliczka w Kamieniu na Pomorzu, „Przewodnik Katolicki” 1914, R. 20, nr 49, s. 580. Ks. J. Feński jako datę konsekracji kościółka podaje datę 19 listopada 1914 r. – zob. J. Feński, Dzieje, s. 84
3L. Bończa-Bystrzycki, Kościół Katolicki na Pomorzu Zachodnim 1871-1945, Koszalin 1995, s. 149
4P. Gut, Kamień Pomorski, s.
5J. Feński, Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu po Reformacji do 1945 r. (przyczynek historyczny), Szczecin 2011, s. 84

6Tamże

Od roku 1812 do 1945 opracował Błażej Bubnowicz MHZK Kamień Pomorski

Po zakończeniu II Wojny Światowej powrócił na te ziemie Kościół Katolicki. Nadmienić jednak trzeba , że przed wojną i w jej trakcie istniała tutaj mała wspólnota katolicka pw. św. Ottona Biskupa z Bambergu dla ludności niemieckiej i Polaków przyjeżdżających na te tereny do pracy. Powojenna parafia przyjęła takie wezwanie dla wiernych przybywających z Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej i innych części Polski. Mieszkańcy Brzozdowiec spod Lwowa przywieźli słynący łaskami obraz Jezusa ukrzyżowanego i Matki Bożej Bolesnej. Ze względu na otrzymywane w Kaplicy Brzozdowieckiej łaski i cuda katedra została podniesiona w 2010 r do godności Sanktuarium Słynącego Łaskami Obrazu Jezusa Ukrzyżowanego i Matki Bożej Bolesnej z Brzozdowiec.

Obecnie parafia liczy 9630 zameldowanych osób, a realnie uczestniczących w życiu parafialnym jest 10% mieszkańców. Do parafii należy 10 miejscowości wiejskich z 1 kościołem i kaplicą. Na terenie miasta Kamień Pomorski znajdują się trzy kościoły: katedra pw. św. Jana Chrzciciela, kościół pw. Wniebowzięcia NMP i kościół pw. św. Mikołaja. Parafia posiada 15 budynków /kościoły, budynki mieszkalne, gospodarcze/ w tym 13 zabytkowych. W parafii działają wspólnoty modlitewne i duszpasterskie obejmujące dzieci, młodzież i dorosłych. Parafia opieką duszpasterską obejmuje także Szpital św. Jerzego, Uzdrowisko Kamień Pomorski.

Katechizacją objęte są dzieci w Szkole Podstawowej nr 1 i nr 2, w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym, LO, ZSP. PSONI

Kontakt; tel. 507026050, [email protected]