Pozytyw organowy

Kamieński pozytyw organowy pochodzi z 1692r

Jest to pięciogłosowy instrument, zastosowano w nim strój nierównomiernie temperowany. Współczesne instrumenty, np. kamieńskie organy Berigela, strojone są w systemie równomiernie temperowanym.

Pozytywy były używane m.in. do basso continuo w muzyce kameralnej, a także podczas nabożeństw.

Kamieński pozytyw posiada pięć kluczy rejestrowych:

  • Gedakt 8”
  • Principal 2’
  • Octave 4’
  • Quinte 1 1/3’
  • Mixture 1’

Wszystko wskazuje, że fundatorem pozytywu był Bodo von Fleming – generał kawalerii Augusta II Mocnego. Wykonawcą natomiast został Johann Georg Fux (ur. po 27 I 1651 w Bad Tölz – zm. 29 I 1738 w Donauwörth). Był on niemieckim budowniczym organów działającym w południowych Niemczech (Bawaria, Szwabia). Uczeń organmistrza Johanna Königa. Najsłynniejsze jego dzieło to zachowane w dużej mierze organy w klosterkirche Fürstenfeld (Fürstenfeldbruck, 1736/37) Instrument ma 2 manuały i 27 rejestrów i uchodzi za ważny zabytek barokowego organmistrzostwa bawarskiego.

W „kamieńskim pozytywie” odnaleziono również daty napraw (1788 i 1826).

Świerzno rok 1939

Pierwotnie instrument znajdował się w jednym z kościołów w okolicy Kamienia Pomorskiego. Ksiądz infułat Roman Kostynowicz, przeniósł go do konkatedry i od lat siedemdziesiątych (1977r.) stał za kratą lektoryjną, a w późniejszym czasie został przeniesiony do kapitularza.

O “kamieńskim pozytywie” pojawiły się już pierwsze opracowania. W Instytucie Informatyki Technicznej SGGW w Warszawie, Piotr Wrzeciono opublikował “Pattern Recognition in Music on the Example of Reconstruction of Chest Organ from Kamie´n Pomorski” (2021r.). Autor w pracy zajmuje się ustaleniem częstotliwości dla dźwięku A4 w instrumentach historycznych i przedstawia nową metodę, która ma na celu rozwiązanie powyższego problemu. Wiąże się to z problematyką przywrócenia oryginalnego stroju przy rekonstrukcji zabytkowych instrumentów.   



Fotografie: Małgorzata Oliwiecka – Stankiewicz

Mariusz Stankiewicz

Opracował:

Mariusz Stankiewicz
Publication: 28.08.2025r.